Witamy na stronie Jedlińsk Info
Jedlińsk to miejscowość, a zarazem siedziba gminy Jedlińsk w województwie mazowieckim, oddalona zaledwie 10km od Radomia. Położona przy drodze E77 (DK7) Warszawa-Radom, dzięki czemu w 1 godzinę dotrzemy do stolicy kraju (90km). Malowniczo usytuowana nad rzekami: Radomką i Tymianką.
[Not a valid template]
Historia Jedlińska
Mikołaj Jedliński w 1530 roku na mocy przywileju króla Zygmunta I Starego na prawie magdeburskim założył miejscowość Jedleńsko. Dopiero później zyskała nazwę Jedlińsk.
Na rynku miasteczka odbywały się jarmarki i sobotnie targi. Założyciel Jedlińska ufundował pierwszy drewniany kościół katolicki, który później mianowano na zbór kalwiński.
Na ziemi radomskiej w latach 1560-1630 Jedlińsk był ośrodkiem arian polskich.
Dynamiczny rozwój miasteczka można przypisać Szkotom, którzy się tutaj osiedlali ze względu na swobodę religijną, ośrodek aklwiński oraz możliwość edukacji w różnych rzemiosłach.
Stanisław Witowski w 1630 roku zostaje właścicielem ziem jedlińskim i przepędza arian, tworząc na powrót parafię katolicką. Również szkoła kalwińska zostaje przekształcona na tzw. Lyceum, które działa pod patronatem Akademii Krakowskiej.
15 lat później, w 1645 roku, powstaje murowany kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej i św.
Stanisława bp. Po arianach i kalwińskich praktykach powoli zanika ostatni ślad.
Rozwój miasteczka stopują zniszczenia podczas potopu szwedzkiego oraz epidemia.
Andrzej Załuski, biskup krakowi i właściciel miasteczka, w 1752 roku odrestaurowuje kościół w stylu barokowym wg projektu Jakuba Fontany.
Sam Tadeusz Kościuszko w 1794 roku rozbija obóz na pobliskich łąkach w drodze do Warszawy.
11 czerwca 1809 roku rozgrywa się tutaj bitwa między wojskami Księstwa Warszawskiego pod dowództwem generała Zajączka, a wojskami austriackimi.
Rak w herbie Jedlińska oficjalnie widnieje od 1864 roku.
W 1863 roku, po upadku powstania styczniowego, Jedlińsk ostatecznie traci prawa miejskie, których nie odzyskał po dziś dzień.
Warto zobaczyć w gminie Jedlińsk:
Rynek – centrum życia Jedlińska
Obecnie, jak i w przeszłości, rynek jedliński to miejsce tętniące życiem. Odbywają się tu imprezy plenerowe – wartą zobaczenia jest ludowa zabawa, czyli „Ścięcie Śmierci’ lub „Ścięcie Śmierci w Kusy Wtorek”. Jest to zabawa, którą obchodzi się w ostatni wtorek karnawału.
Od 2008 roku organizowany jest również „Apetyt na Gombrowicza”
W przeszłości jednak rynek oglądał wiele zmian, które zaszły w miejscowości.
Pomnik Raka
To symbol miasta, który znajduje się na herbie gminy Jedlińsk (czerwony rak na niebieskim tle). Dawniej miasteczko słynęło z połowu raków w rzece Radomce. Raki te były tak słynne, że w Warszawie ukuło się powiedzenie „Raki Jedlińskie”. Pomnik został odsłonięty w 2006roku na rynku.
Głaz Pamięci
Poświęcony pamięci żołnierzy Armii Krajowej podobwodu Jedliński, którzy walczyli 1 latach 1939-45 z hitlerowskimi Niemcami. Odsłonięty 11 listopada 2007 roku. Znajduje się w pobliżu bramy kościoła św. Apostołów Piotra i Andrzeja.
Zostaw odpowiedź Cancel
Atrakcje w gminie Jedlińsk
„Ścięcie Śmierci” ludowa zabawa
To zabawa ludowa, która odbywa się co roku w Jedlińsku. Odbywa się zawsze w ostatni wtorek karnawału na rynku, który wypełnia się przebierańcami, m.in. diabłami, rybakami czy grajkami. Jest to jedyne takie widowisko w Polsce!
Tradycja tej zabawy sięga XIX wieku. Z historii regionu wiadomo, że było to wtedy wielkie widowisko. Śmierć grał mężczyzna, który zostawał schwytany przez ud, następnie prowadzony przed obliczę burmistrza oraz ławników. Tu zapadał wyrok – śmierć. Wyrok wykonywał kat ubrany w czerwone szaty. Kat chwilę przed wykonaniem wyroku wygłaszał pogadankę dla ludu, aby żyli bogobojnie i uczciwie, aby nie poszli w ślady skazańca. Następnie kat wykonywał wyrok. Z obciętej głowy skazań wyskakiwał kot, symbol duszy. Zwłoki śmierci były obwożone po miescie na saniach przy akaompaniamencie muzyki i drewnianych kołatek. Obrzęd kończył się w karmczie huczną zabawą, aż do północy.
We współczesnej wersji zabawy nie ma wielu elementów, a przebrani mężczyźni odgrywają różne scenki, które nie tworzą całości.
Dane statystyczne
Powierzchnia gminy Jedlińsk: 138,72 km²
użytki rolne: 79%
Lasy: 8,2%
Łączna pow. wód: 3,53 km²
Ludność gminy Jedlińsk: 14 006
w wieku produkcyjnym: 7860
emeryci i renciści: 1667
Zabytki gminy Jedlińsk
Do najważniejszych zabytków w gminie Jedlińsk zalicza się:
3 komentarze
Jedlińsk ma ciekawą historię, która jest raczej nieznana, a szkoda!
muzeum gombrowicza we wsoli jest ciekawe!
wiocha i tyle!